Niets is waar: Lisa Jewell schrijft huiveringwekkende thriller

De Britse in Londen wonende thrillerschrijfster Lisa Jewell schreef met onder meer Toen was ze weg, Ik volg je en De mensen boven ons al enkele indrukwekkende en bekroonde boeken. Vooral de psychologische sfeer die ze in haar thrillers weet te leggen, zorgen telkens weer voor hoopoplopende spanning. Maar met Niets is waar spant ze de kroon. Ze schreef het boek tussen maart en september 2022, voor haar een recordtijd. Ze zegt in haar nawoord zelfs dat ze niet wist dat ze zo snel kon schrijven.

In Niets is waar ontmoet podcastmaker Alix Summer tijdens haar 45ste verjaardagsfeestje in een restaurant Josie Fair. Toevallig is zij die dag ook jarig en blijken beide vrouwen dezelfde leeftijd te hebben. Een paar dagen later lopen Alix en Josie elkaar ‘toevallig’ tegen het lijf, voor de school van Alix’ kinderen. Josie laat weten dat ze naar Alix’ podcast geluisterd heeft, en meent dat ze een interessant verhaal voor Alix heeft. Zoals ze zelf beweert, staat ze op een kruispunt in haar leven. Alix stelt een proefinterview voor.

Duistere geheimen

Josie blijkt een complex verleden te hebben. Naarmate de interviews vorderen krijgt Alix een ongemakkelijk, beklemmend gevoel. Toch wil ze verdergaan en graaft dieper in Josies leven. Zo ontdekt ze dat Josie enkele duistere geheimen verbergt. Voor ze het goed en wel beseft is Josie haar leven binnengedrongen, evenals in haar huis en in haar gezin. Pas dan begint de ervaren journaliste die Alix is te beseffen dat ze te ver is gegaan, maar dan is het wel te laat. ‘Alles was mijn eigen schuld’, klinkt het.

En dan zitten we nog maar aan het tweede deel van het boek. Zelden heb ik een boek gelezen dat zo siddert van de psychologische spanning die langzaam opgebouwd wordt. Niets is waar bestaat uit een reeks, op datum gerangschikte hoofdstukken, waarbij je het de ene keer beleeft vanuit de interactie tussen Alix en Josie en anderzijds krijg je delen uit een documentaire (met diverse ooggetuigen) voorgeschoteld, die gebaseerd zijn op deze interactie.

Josie zelf gaat nogal creatief met de waarheid om. Als haar iets niet aanstaat, dan zoekt ze naar een alternatieve realiteit: ‘Elke dag wordt volledige overschaduwd door het bestaan van deze mensen, hun vreselijk verziekte levens en de lichamelijke aanwezigheid van Josie en haar hond in Alix’ huis.’ Het hondje Fred speelt een belangrijke bijrol in het verhaal.

Steengoed

Naarmate het verhaal van Josie vordert neemt het ongemak van Alix toe. Als lezer krijg je eveneens met dat gevoel te maken. Je voelt aan dat het niet allemaal klopt, dat er een en ander schort maar wat precies, ja, daar moet je lang op wachten. Intussen stijgt de spanning. Vanaf ongeveer pagina 200 is het nog moeilijk om het boek weg te leggen. Eerlijk, dat gevoel overvalt me nog zelden. Ik heb het dan ook in één avond uitgelezen. Wat een steengoed verhaal. Een fantastische — ik wil zeker niet overdrijven — thriller die de lezer wakker houdt. Ik heb nog een tijd zitten nadenken, eenmaal ik het boek uit had. Een tip: de titel moet je letterlijk nemen én herlees op het einde de proloog…